Kunnen lezen is essentieel om te overleven

Ik heb vandaag een belangrijke les geleerd. Kunnen lezen is essentieel om te overleven. Ik heb een paar jaar geleden een heel eindwerk over analfabetisme in België gemaakt, en ik besef pas nu hoe erg het is. Je kan je onmogelijk oriënteren in een vreemde stad, als je niet kan lezen. Ik kan hier rustig rondlopen en dezelfde plaats tien keer langskomen zonder dat ik het besef omdat mijn brein niet opslaat dat ik het rare woord op die winkel al eens heb gezien. Moest daar nu bijvoorbeeld 'kapper Jos' staan, dan zou ik dat wel weten. Want dan denkt mijn brein: he, je bent vijf minuten geleden ook al eens langs kapper Jos gekomen! Nu, ik denk dat ik de hoofdwegen die ik zal moeten nemen nog wel net zal kunnen onthouden in een primitieve gewoontereeks waar wellicht een psychologische naam voor bestaat. Maar zover is het lang nog niet. Dus ik was maar wat blij dat Marta mij kwam ophalen om naar de Foundation te gaan. Een paar uur later toen ik dezelfde weg terug moest nemen maar dan alleen, kwam ik dus tot het besef dat ik een probleem heb hier.

Maar goed. Dat is niet het enige wat mij vandaag overkwam. Ik heb lekker geslapen, ontbeten - ze noemen dat hier Zweeds buffet, maar veel Zweeds is daar niet aan - en ik had nog tijd teveel voordat Marta mij kwam halen. Het zag er behoorlijk lelijk weer uit. Op de Foundation aangekomen - een wandelingetje door het park en we waren er - voltrok zich hetzelfde scenario als een paar dagen geleden bij EZA. Ik werd langs alle collega's geloodst zodat ik iedereen kon ontmoeten. Hoewel ik doorgaans de perfectie nader in het onthouden van namen - dat is geen opschepperij, dat is gewoon zo - sloeg mijn brein na drie bureau's tilt. Ik heb er een paar onthouden, vooral de geestige drie-eenheid met mijn eigen naam: Je hebt hier een Duitser die Malte heet, ik heet Marte en dan is er Marta. En iedereen maakt er hetzelfde grapje over...

Nadat ik iedereen had "leren kennen" nam Marta mij mee naar haar bureau, waar ik een plekje kreeg. Dat plekje is enkel voor vandaag, want volgende week ga ik naar de tweede verdieping, waar ze met andere dingen bezig zijn. Intussen kreeg ik een uitleg over de Foundation, en een hele pak folders over de meest uiteenlopende - en om eerlijk te zijn ook onzinnige - onderwerpen, die ik alleen maar gekregen heb omdat ze toevallig in Duits of Engels zijn. Voor de rest bestaat mijn taak er hier blijkbaar in "de werking van de Foundation te observeren". En dus mocht ik mee bij een meeting zijn die Malte had georganiseerd.

Het project op zich was best interessant, al was het misschien een beetje simplistisch aangepakt. Malte gaf toe dat ze er veel te laat aan waren begonnen. De bedoeling was, dat er zoveel mogelijk buitenlanders die in Lublin wonen, en die normaal gezien niet echt opvallen in de gemeenschap hier, verzameld werden. Die buitenlanders moeten dan tegen volgende week donderdag een idee hebben om hun land voor te stellen aan 14 tot 18-jarigen op scholen. En dan zorgt Malte dat iedereen één of meer klassen toegewezen krijgt op de momenten dat ze kunnen. Hij vond het alvast jammer dat ik niet lang genoeg blijf. Ik ook een beetje, want dan zou ik op zijn minst aan iets hebben kunnen werken tijdens mijn verblijf hier. Het geeft ook wel geestige taferelen. Er kwam een Braziliaanse Capoeiraleraar naar de meeting, en net zoals de meeste anderen rond de tafel kon hij geen Pools. Dat had Malte voorzien, want er gaan tolken mee op de presentaties. Nu, bij de Braziliaan zal het vermoedelijk nog moeilijker worden, want hij spreekt ook geen Engels. Dus, de enige oplossing zou dan zijn dat de Portugese international student hier, Ricardo, meegaat om de voorstelling van het Portugees in het Engels te vertalen, en dan nog een andere tolk van het Engels naar het Pools. Beetje omslachtig... Na de vierde keer dat Malte zijn uitleg opnieuw begon (buitenlanders komen àltijd te laat, dat is iets wat ik in Zweden al geleerd heb) besloot ik maar eens terug aan mijn leeswerk te beginnen. Ik koos er het interessantste uit: bezienswaardigheden in Lublin.

Tijdens de middag nam de andere internationale student, Laura uit Estland, mij mee om te gaan eten in de universiteitscafetaria. Voor amper één euro kreeg ik een vol bord met weet-ik-veel-wat. Helaas moest ik na het eten zelf terug de weg vinden, want Laura had een afspraak. Die gelukzakken mogen hier filmen en interviewen voor de webtv van de Founation. En dan kijken ze allemaal op als ik zeg dat ik journalistiek heb gestudeerd. "Jij kan dat dus ook?" Klopt. En toch is er niemand bij wie de link gelegd wordt: he, misschien moeten we haar dat dan laten doen deze week! In plaats daarvan lees ik dus brieven van bischoppen over de sociale dialoog, en een heel toeristisch boekje met geschiedenis en al van een dorpje dat niet eens in de buurt van Lublin ligt. Ach ja...

Rond half drie wordt het werk weer gestaakt voor een ander soort meeting. Een feest-meeting. Zo vaak ze kunnen, vertelt Malte mij, komen ze samen om iets te vieren. Vandaag is dat het feit dat ik hier ben - ik krijg er een cadeautje voor - het feit dat er iemand jarig is - zij krijgt er cadeautjes voor - en het feit dat een andere international student weggaat - en raad eens, zij krijgt daar ook cadeautjes voor. We blijven een poosje zitten babbelen - zo ontmoet ik ook het meisje waarmee ik volgende week op de tweede verdieping moet samenwerken volgens Marta. We zullen nog wel zien hoe dat afloopt, want Marta is er maandag helemaal niet dus ik mag gewoon in mijn eentje erheen gaan en zeggen: he, wat moet ik doen? "Kom maar om tien uur ofzo," zegt Marta. En ook: "Tegen vier uur kan je dan naar huis. Of vind je dat te laat?" Wel... Ik besluit dat ik het allemaal wel zal zien, dan.

Rond half vier vertrekt Marta. Daar zit ik dan in mijn eentje. Gelukkig komt Nadia, het meisje dat vertrekt, mij op de hoogte houden van wat we nog gaan doen. Vandaag is vertrekken om vier uur immers niet van doen. Er is namelijk een tentoonstellinkje (met de nadruk op dat verkleinwoord) van Malte en zijn team, over de aanwezigheid van buitenlandse groepen in Lublin. Met een officiële opening en een receptie. Ik ga dus mee met de andere vrijwilligers - de internationals zijn haast allemaal vrijwilligers hier - om alles op tijd klaar te zetten. In het kleine autootje van de Poolse jongen met de onuitspreekbare en bijgevolg onmogelijk te onthouden naam kruipen Malte, Ricardo, Nadia en ik. Op elkaar geperst sjeezen we door de stad. Ik raak stilletjes in paniek. Hoe vind ik ooit mijn hotel terug? Maar dat zijn zorgen voor later. Er wordt veel gelachen terwijl de tentoonstelling en de receptie klaargezet wordt. En dan begint het. Er zijn heel wat mensen, veel jongeren - vrienden van de studenten die meegewerkt hebben - en ook zelfs een paar oudjes. Er is een heel oud mannetje met een fototoestel en een hoorapparaat, hij moet opgehesen worden en beeft zo erg dat ik vermoed dat al zijn foto's bewogen gaan zijn, maar dat deert hem niet en hij maakt de ene foto na de andere. Voor mij en Nadia worden de Poolse speeches vertaald door de professor van de unief die lesgeeft aan de toekomstige tolken Pools-Duits. Zo is het toch niet té saai.

Tijdens de receptie praat ik een beetje met Agata, die mij morgen meeneemt op een tripje door de stad. Het is een hele vrolijke griet, en als ik een beetje angstig zeg dat ik nu nooit het hotel terug ga vinden, biedt ze meteen aan mij weg te brengen met haar autootje. Eigenlijk is er nog een feestje voor het afscheid van Nadia, maar dat zie ik niet meer zitten. Ik heb ontzettend veel hoofdpijn en ben een beetje duizelig - er vliegen hier dan ook echt overdreven veel pluizige pollen rond, en rookverbod op de werkvloer bestaat hier niet. Ik wil dus liever in mijn hotelkamer blijven, in plaats van godweetwaar te gaan feesten en 's nachts met een dronken Pool mee te moeten rijden.

In het hotel aangekomen begin ik zoals ik beloofd had aan mijn wederhelft en de rest van mijn thuisfront aan het internet te prutsen. Ik kom na een tijdje tot de conclusie dat ik misschien toch een code zal moeten gaan vragen aan de balie. Dat doe ik dus, en vanaf dat moment gaat het vanzelf. Na vijf dagen kan ik dus eindelijk live met mijn vriendje chatten - dat lijkt misschien niet zo lang maar dat is het dus wél he, vijf dagen is een eeuwigheid! Toch trek ik het niet te lang. Die hoofdpijn moet immers de volgende dag over zijn, want anders valt mijn stadsbezoek in het water. Haha... blijkt dat even een voorspelling van jewelste te zijn...